Maankwartier

Waterberging over gehele plein

Bouwjaar 2015 - 2016
Locatie
Heerlen
Wateropslag capaciteit
2800 m²
Special features
Winnaar 'Boomproject van het jaar 2017'

Het Maanplein is een onderdeel van het project Maankwartier in Heerlen. Het project bestaat uit drie delen: de noordzijde, zuidzijde van het station en de overzijde van het spoor. Het ontwerp is van kunstenaar Michel Huisman. Dhr. Huisman heeft een prachtig mooi nieuw stukje stedelijk gebied van Heerlen ontwikkeld. Zijn wens was een plek te creëren waar mensen hun gevoel van tijd kwijt zijn. Door de aanleg van ons waterbeheersysteem en de ontwikkeling van speciaal substraat voor dit project is het mogelijk de bomen zelfstandig te laten groeien op het vijf meter hoge dak. Het is een plek waar de dynamische stad bij elkaar komt. We hebben het dan over het station, de winkels, cafés, hotels, kantoren en woningen. 

De uitdagingen bij dit project

De uitvraag was om bomen op het dak te planten. In deze (schijnbaar) simpele vraag zijn de volgende uitdagingen verwerkt:

  • De dekking, de zone tussen het dak en het uiteindelijke maaiveld, is maximaal 40 cm.
  • Het was een wens om het water-irrigatiesysteem automatisch en zonder extra techniek of onderhoud te laten werken.
  • Het is op een gesloten dak met een dekking van slechts 40 cm onmogelijk om (regen)water met de huidige conventionele technieken (buizen) af te voeren. De leidingen kunnen met een dekking van minimaal 30 cm eventueel vervormen.
  • De wens was er om bomen in de maat 80-90 cm aan te planten. Probleem is echter dat deze bomen een kluitmaat hebben van 100 tot 120 cm diep.
  • Tussen de gebouwen zijn er openingen die voor windoverlast (draai- en valwinden) zorgt.
Aanleg
Aanleg
Aanleg
1e groei-jaar
1e groei-jaar
5e groei-jaar

De oplossingen voor dit project

Op het gehele dak van het gebouw is een watermanagementsysteem aangelegd waarin het hemelwater kan worden opgevangen. Het water komt via vijf kolken in het systeem en kan zich onder de verharding verplaatsen. Onder de gecreëerde terpen, waar de bomen in staan, kan een grote hoeveelheid water vastgehouden worden. Het water wordt door een speciaal ontwikkeld substraat omhoog gezogen. Zo ontstaat er zowel in het watermanagement-systeem als in de terp een waterbuffer.

Er kan nu kostbaar regenwater ter plekke vastgehouden worden, ook als het water niet in het juiste seizoen voor de bomen valt. De bomen kunnen het water gebruiken in de periode wanneer zij het nodig hebben. Periodes van droogte worden ondervangen omdat er ook in het substraat voldoende vocht is opgeslagen; er is een constant bodemvochtgehalte.

Wanneer er na forse regenbuien een overschot aan water ontstaat, zal het water in het irrigatie-gedeelte overlopen, waar het rustig afgevoerd wordt naar de rand van het dak en afgewaterd kan worden. Er zijn dus geen afvoeren meer in het dak verwerkt waardoor er geen risico is op potentiële lekkage.

Het unieke aan dit project is dat er prachtige bomen op een vrijwel onmogelijk locatie staan, maar dat de groeiomstandigheden toch optimaal zijn. De bomen vormen de sleutel tussen bouwkundig vernuft, sfeer en leefbaarheid op het plein. Inmiddels is het Maanplein een prachtig voorbeeld van hoe een stad van de toekomst gebouwd zou moeten worden: klimaat-adaptief.

Aanleg Maankwartier Heerlen

Het unieke aan dit project is dat er prachtige bomen op een vrijwel onmogelijk locatie staan, maar dat de groeiomstandigheden toch optimaal zijn.

Blauwgroene daktuinen en podium decks

De holle Permavoid fundering maakt het mogelijk om bij podium decks, blauw-groen dakconstructies en daktuinen regenwater op te slaan in de lichtgewicht, geocellulaire units. Dit opgeslagen regenwater wordt beschikbaar gesteld aan de planten door capillaire opstijging via capillaire vezelkolommen in het Permavoid Capillair Irrigatie systeem. Door deze, op de natuur gebaseerde, capillaire irrigatie zijn druppelleidingen, kleppen, slangen, pompen en de bijbehorende onderhoudsvereisten niet langer noodzakelijk. Water is beschikbaar voor de planten wanneer ze het nodig hebben, op natuurlijke wijze, on-demand, en bovenal zonder het gebruik van energie; net als in de natuur.

Water is de sleutel tot een succesvolle groene infrastructuur op elk niveau, in elk groen ontwerp. Houd regenwater uit het riool en zet het aan het werk om de biodiversiteit te ondersteunen en de stedelijke omgeving helpen af te koelen.

Meer over blauw-groene daken